Geschatte leestijd: 12 minutes
Naast visuele analyse speelt kwantitatieve analyse een grote rol.
Hierbij maken analisten gebruik van technische indicatoren, die gebaseerd zijn op historische marktdata zoals prijs, volume en open interest.
In dit artikel bespreken we een reeks bekende indicatoren die veel worden toegepast binnen technische analyse. Deze opsomming dient uitsluitend ter informatie, zonder enige aanbeveling voor het gebruik van specifieke strategieën.
- Wat is een technische indicator?
- Categorieën binnen technische indicatoren
- Veelgebruikte technische indicatoren
- 13. Stochastic Oscillator (STO)
- 12. Rate Of Change (ROC) indicator
- 11. Average True Range (ATR) indicator
- 10. Ichimoku Cloud Indicator
- 9. Money Flow Index (MFI) Indicator
- 8. De on-balance volume (OBV) indicator
- 7. ADX indicator
- 6. Pivot Point
- 5. Bollinger bands
- 4. MACD-indicator
- 3. Fibonacci indicator
- 2. Moving Average
- 1. RSI-indicator
- Conclusie
Een technische indicator bestaat uit een serie datapunten. Deze data is afkomstig uit de koersontwikkeling van een financieel instrument. De meeste indicatoren gebruiken alleen slotkoersen als data. Andere gebruiken ook handelsvolumes of open interest in opties of futures. Deze data wordt in de formule van de indicator gestopt en vervolgens komt hier een waarde uit.
Wat is een technische indicator?
Een technische indicator is een wiskundige berekening op basis van marktdata. Afhankelijk van het type indicator wordt gebruikgemaakt van prijsinformatie, volume of combinaties daarvan. De berekende waarde helpt om bepaalde marktkenmerken – zoals volatiliteit, momentum of trends – visueel te maken.
Technische indicatoren worden onder meer ingezet voor:
- het signaleren van mogelijke trendveranderingen;
- het bevestigen van bestaande trends;
- het analyseren van marktcondities zoals volatiliteit of momentum.
Hoewel indicatoren inzichten kunnen bieden, geldt dat ze doorgaans effectiever worden toegepast in combinatie met andere vormen van technische analyse. Interpretatie blijft bovendien subjectief.
Categorieën binnen technische indicatoren
Leading indicators
Deze indicatoren proberen mogelijke toekomstige koersbewegingen te voorspellen op basis van momentum. Een voorbeeld hiervan is de Relative Strength Index (RSI).
Lagging indicators
Deze volgen de prijs en worden gebruikt om trends te bevestigen. Denk bijvoorbeeld aan het voortschrijdend gemiddelde (Moving Average).
Oscillatoren
Oscillatoren bewegen doorgaans tussen vaste waarden, vaak 0 en 100. Voorbeelden zijn de MACD of de Stochastic Oscillator. Ze worden gebruikt om overbought- of oversold-condities te signaleren of divergenties te identificeren tussen indicator en koersontwikkeling.
Er zijn doorgaans drie verschillende soorten signalen:
- Doorkruising van extreme waardes: Zoals gezegd heeft een oscillator twee lijnen. Deze lijnen hebben extreme waarden. Komt de oscillator boven de bovenste waarde, dan is sprake van een overbought situatie. Komt de indicator onder de laagste waarde, dan is sprake van een ‘oversold’ situatie.
- Kruising van de nulwaarde: Een oscillator kent een neutrale waarde. Noteert de waarde van de indicator boven dit niveau, is het een positief signaal en vice versa.
- Divergentie: Hierbij worden positieve en negatieve divergentie onderscheiden. Positieve divergentie vindt plaats als de indicator stijgt, terwijl de koers daalt. Van negatieve divergentie is sprake als de indicator daalt, terwijl de koers stijgt.
Veelgebruikte technische indicatoren
Hieronder volgt een overzicht van enkele technische indicatoren die beschikbaar zijn via het TWS Handelsplatform en LYNX+. Per indicator is er een aparte verdiepende uitleg beschikbaar.
13. Stochastic Oscillator (STO)
De stochastic oscillator (STO) is een veelgebruikte indicator onder daytraders. De indicator reageert niet alleen zeer snel en nauwkeurig, maar weet ook veel toppen en bodems in de koersgrafiek te signaleren. De stochastic probeert de draaipunten te voorspellen door de slotkoers van de onderliggende waarde te vergelijken met de range van een bepaalde tijdsperiode.
De indicator is gebaseerd op de gedachte dat de markt sterker wordt wanneer de slotkoers dicht bij de hoogste koers van de dag ligt. Andersom zou de markt zwakker zijn wanneer de slotkoers dicht bij het laagste punt van de dag ligt.
Lees hier meer over de Stochastic Oscillator
12. Rate Of Change (ROC) indicator
De Rate of Change (ROC) indicator staat ook wel bekend als de momentum indicator. De ROC meet als het ware de snelheid waarmee de prijs van de onderliggende waarde verandert. De indicator meet de procentuele verandering tussen de huidige prijs, ten opzichte van de prijs van een aantal periodes daarvoor.
Deze momentum indicator (ROC) wordt gebruikt om de procentuele verandering in waarde over een bepaalde periode te beschrijven en geeft als het ware de dynamiek van een variabele weer.
Lees hier meer over de Rate of Change indicator
11. Average True Range (ATR) indicator
De Average True Range (ATR) indicator wordt gebruikt om de volatiliteit van een aandeel of andere onderliggende waarde te meten. Het idee achter de indicator is om de slotkoersen van de vorige dag mee te nemen in de berekening, zodat er ook rekening wordt gehouden met gaps.
De Average True Range indicator heeft vooral een bevestigende waarde en wordt voornamelijk gebruikt om de volatiliteit in te schatten en op basis daarvan een stoploss te bepalen.
Lees hier meer over de Average True Range indicator
10. Ichimoku Cloud Indicator
Met de Ichimoku indicator kunt u in eeen oogopslag zowel de steun- en weerstandszones als de trend herkennen.
Met de indicator kan een trader in een keer de trend, het momentum en omslagpunten op de grafiek herkennen.
- De trend helpt een belegger of trader bij het herkennen van een stijgende, dalende of zijwaartse markt.
- Met het momentum wordt bedoeld of de trend voldoende kracht achter zich heeft om door te zetten.
- Steun en weerstanden geven niveaus aan waar de koers mogelijk kan omkeren.
Lees hier meer over de Ichimoku Cloud indicator
9. Money Flow Index (MFI) Indicator
De Money Flow Index (MFI) indicator brengt op een eenvoudige manier de geldstromen van een aandeel in kaart. De MFI indicator maakt gebruik van zowel de prijs als het volume om koop- en verkoopdruk te meten. Met behulp van de MFI kan het ‘enthousiasme’ van de markt in kaart worden gebracht.
De moneyflow wordt berekend door de gemiddelde prijs te vermenigvuldigen met het volume van die dag. Specifieker; de gemiddelde prijs wordt berekend door de high, de low en de close bij elkaar op te tellen en te delen door 3. Indien de prijs stijgt dan spreken we van geldinstroom, en bij een dalende prijs stroomt er juist geld uit het aandeel. Vervolgens wordt de money ratio berekend, die aangeeft of er sprake is van een positieve of een negatieve geldstroom.
Deze ratio’s worden vervolgen in dezelfde formule van de RSI gestopt om er een oscillator van te maken die tussen 0 en 100 beweegt.
Lees hier meer over de Money Flow Index.
8. De on-balance volume (OBV) indicator
De OBV is een simpel instrument. De on-balance volume (OBV) is positief wanneer de slotkoers in een periode hoger ligt dan de slotkoers van de vorige periode (bijvoorbeeld twee verschillende dagen). De OBV is negatief wanneer de huidige slotkoers lager is dan de vorige slotkoers.
De indicator zelf en de absolute waarde van deze technische indicator zegt op zich dus weinig.
Het wordt pas interessant in tijden dat een divergentie plaatsvindt. Dit kan zowel een positieve als een negatieve divergentie zijn.
Positieve divergentie: de OBV stijgt, terwijl de koers van de onderliggende waarde daalt. Dit is over het algemeen een positief teken voor de aandelenkoers van het betreffende product.
Negatieve divergentie: de OBV daalt, terwijl de koers van de onderliggende waarde stijgt. Dit is over het algemeen een negatief signaal voor de aandelenkoers.
Naast de voorspellende waarde van de OBV die ontstaat bij divergentie, kan deze indicator een trend ook bevestigen.
De OBV indicator is dus een betrekkelijk simpel instrument dat koop- en verkoopdruk meet aan de hand van handelsvolumes. Zoals eigenlijk voor alle technische indicatoren geldt, is het geen goed idee om de indicator alleen op zichzelf te gebruiken. De indicator werkt uitstekend in combinatie met andere technische indicatoren.
Lees hier meer over de OBV indicator.
7. ADX indicator
De tweede indicator die in deze top 8 populairste technische indicatoren onder LYNX aan bod komt, is de ADX indicator. Deze indicator vertelt u iets over de kracht van de huidige trend en geeft, in tegenstelling tot de meeste indicatoren, geen duidelijkheid over de richting van de trend.
| 0-20 | 20-30 | 30-50 | 50+ |
| Zwak | Neutraal | Sterk | Zeer sterk |
De waardes die deze technische indicator kunnen lopen van 0 tot 100. Des te hoger de waarde van de ADX indicator, des te sterker de trend. Een stijgende waarde geeft aan dat de trend sterker wordt en dus doorzet. Een dalende waarde geeft een tegengesteld signaal af.
Lees hier meer over de ADX indicator.
6. Pivot Point
Niet alleen toppen en bodems worden bij technische analyse aangemerkt als steun- en weerstandsniveaus. De technische indicator Pivot Point geeft naast niveaus in de grafiek, aanvullende steun en weerstanden af die beleggers kunnen gebruiken om het innemen van een positie te timen.
Het meest gebruikte Pivot Points systeem geeft vijf punten af. Het middelste punt is het zogenoemde draaipunt. De twee bovenste punten zijn Weerstand 1 en Weerstand 2. Beide lijnen onder het draaipunt zijn Steun 1 en Steun 2.
Lees hier meer over Pivot Points.
5. Bollinger bands
Ook de technische indicator Bollinger Bands staan in deze top 7 van meest gebruikte technische indicatoren onder LYNX klanten. De indicator is eenvoudig te gebruiken, waardoor de indicator zo populair is.
De indicator is een mooi hulpmiddel om het innemen van een positie die u al in gedachte heeft te timen. De eerste manier waarop u de indicator kunt gebruiken, is door te kopen of te verkopen na een uitbraak buiten de banden. Hier gaat overigens niet mijn voorkeur naar uit.
De manier waarop ik de indicator graag gebruik, is door op het moment dat de koers een van de buitenste banden raakt, een contraire positie in te nemen. Hier zitten overigens nog wel wat voorwaarden aan, die u in de uitgebreidere uitleg over Bollinger Bands duidelijk kunt lezen.
4. MACD-indicator
Op de vierde plaats staat de MACD-indicator. Deze technische indicator wordt berekend door meerdere voortschrijdende gemiddelden en is een momentum indicator.
Deze technische indicator bestaat uit twee lijnen, de zogenoemde MACD-lijn en de signaallijn. De lijnen kunnen op twee verschillende manieren een signaal afgeven. Allereerst geeft de richting van de MACD-lijn een signaal af, waarbij een oplopende lijn logischerwijs positief is en een dalende lijn negatief.
Naast de richting van de trend, geeft de technische indicator ook nog koop- of verkoopsignalen af. Doorkruist de MACD-lijn opwaarts de signaallijn, dan is sprake van een koopsignaal. In het tegengestelde geval dat de doorkruising neerwaarts is, wordt een verkoopsignaal afgegeven.
Lees hier alles over de MACD-indicator.
3. Fibonacci indicator
Fibonacci is een getallenreeks die begint bij 0 en oneindig is. Het begin van de rij van Fibonacci ziet er als volgt uit:
0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610, 987, 1597, 2584, 4181, 6765,
Middels een top en bodem in de grafiek over een bepaalde periode, wordt het begin- en het eindpunt van de Fibonacci lijnen bepaald. Deze lijnen kunnen vervolgens voor steun of weerstand gaan zorgen. In een neerwaartse trend zijn het weerstandslijnen, bij een opgaande trend zijn het steunlijnen.
Klik hier als u meer wilt weten over het gebruik van de Fibonacci indicator.
2. Moving Average
Op de tweede plaats staat de Moving Average, in het Nederlands het voortschrijdend gemiddelde genoemd. Moving Average is een ruim begrip aangezien verschillende soorten bestaan. De meest gebruikte zijn de Simple Moving Average en de Exponential Moving Average.
Daarnaast is de periode waarover de gemiddelde koers berekend wordt belangrijk. De meest gebruikte periodes zijn het 50-daags en 200-daags voortschrijdend gemiddelde. De candles die hierbij gebruikt worden, zijn gecreëerd op dagbasis.
Klik hier als u meer wilt weten over de Moving Average.
1. RSI-indicator
De RSI meet de snelheid en verandering van koersbewegingen. Waarden boven de 70 worden vaak geassocieerd met overbought-condities, waarden onder de 30 met oversold.
Allereerst geeft de indicator boven een stand van 50 een positief signaal af en onder de 50 een negatief signaal. Toch is dit niet het belangrijkste onderdeel van de RSI-indicator.
De belangrijkste signalen die deze technische indicator geeft, is het “overbought” en het “oversold” signaal. Noteert de RSI-waarde boven een stand van 70? Dan is sprake van een overbought signaal. Het aandeel is hard gestegen en de kans op een tegenreactie op basis van deze indicator wordt groter. Echter werkt dit mogelijk beter in een zijwaartse trend. In sterke trends kunt u mogelijk beter kijke naar divergenties.
Hier vindt u meer informatie over de RSI-indicator.
Conclusie
Technische indicatoren kunnen waardevolle inzichten bieden bij het analyseren van markten, mits correct geïnterpreteerd. Bij het toepassen ervan is het belangrijk om meerdere invalshoeken te combineren en te beseffen dat indicatoren geen garanties bieden voor toekomstige prestaties.
Wilt u meer weten over hoe u indicatoren gebruikt binnen het TWS Handelsplatform of LYNX+. Bekijk dan onze stapsgewijze uitleg per indicator.
