Artikel laten voorlezen
|
Geschatte leestijd: 3 minutes

Veel beleggers gebruiken derivaten zonder exact te weten waarop deze gebaseerd zijn. Een goed begrip van de onderliggende waarde helpt u om risico’s beter in te schatten en om gerichter beslissingen te nemen.
In dit artikel leest u wat de onderliggende waarde is, welke vormen het kan aannemen, en waarom deze een centrale rol speelt bij derivaten zoals opties of futures. Bent u op zoek naar een broker waarbij u in verschillende producten, zoals bijvoorbeeld opties, kunt handelen? Klik dan hier.
Wat is een onderliggende waarde?
De onderliggende waarde is het product waarop een afgeleid financieel instrument is gebaseerd. Dit kan een aandeel zijn, een index, een valuta, een obligatie of een grondstof. De waarde van het afgeleide instrument, zoals een optie of future, wordt grotendeels bepaald door de prijsontwikkeling van het onderliggende product.
Afgeleide producten zijn geen zelfstandige beleggingen, maar zijn gekoppeld aan een ander product. Omdat zij vaak gebruikmaken van een hefboomconstructie, kunnen koersbewegingen van het onderliggende product grote invloed hebben op het resultaat van het derivaat.
De onderliggende waarde is het actief waarnaar een afgeleid financieel product, zoals een optie of een future, verwijst en waarvan de waarde en prijsbewegingen worden gebruikt om de waarde en prijs van het afgeleide product te bepalen.
Voorbeelden van onderliggende waarden
De onderliggende waarde van een derivaat kan verschillende vormen aannemen:
- Aandelen – veelvoorkomend bij opties en futures.
- Indices – zoals de AEX of Euro Stoxx 50.
- Obligaties – bijvoorbeeld als basis voor rente-derivaten.
- Grondstoffen – zoals olie, goud of tarwe.
- Valuta – bijvoorbeeld in opties of futures op EUR/USD.
De keuze voor een bepaald type product als onderliggende waarde beïnvloedt de eigenschappen en het risico van het derivaat. Daarom is het belangrijk dat u begrijpt waarop het afgeleide product is gebaseerd.
Aandelen en onderliggende waarde
Aandelen zijn geen afgeleide producten. Zij geven direct eigendom in een bedrijf en worden zelf niet als afgeleid van een ander product beschouwd. U belegt rechtstreeks in het bedrijf zelf, en niet in iets dat daarvan is afgeleid.
Aandelen kunnen wél dienen als onderliggende waarde van andere producten. Zo zijn opties op aandelen gebaseerd op het aandeel als onderliggende waarde.
Opties en hun onderliggende waarde
Bij opties is de onderliggende waarde het product waarop het optiecontract betrekking heeft. Meestal gaat het om aandelen, maar het kan ook een index, valuta of grondstof zijn.
Een aandelenoptie geeft het recht (bij een calloptie) of de plicht (bij een putoptie) om een vastgesteld aantal aandelen te kopen of te verkopen tegen een vooraf bepaalde prijs. In veel markten is het standaardcontract gebaseerd op 100 aandelen. Uitzonderlijk is het optiecontract gebaseerd op 10 of 1.000 als standaard, hoofdzakelijk in het VK en Italië.
De waarde van een optie wordt mede bepaald door de prijs van het onderliggende product, maar ook door factoren zoals volatiliteit, looptijd en rente.
Let op: opties zijn complexe en risicovolle producten. Ze zijn niet geschikt voor alle beleggers. U kunt meer verliezen dan uw initiële investering.
De onderliggende waarde bij AEX-opties
De onderliggende waarde van een AEX-optie is de AEX-index. Deze index bestaat uit 25 Nederlandse bedrijven met een hoge verhandelbaarheid. Belegt u in AEX-opties, dan speculeert u dus op koersbewegingen van de index als geheel — en indirect op de prestaties van de bedrijven die erin zijn opgenomen.
Bij indexopties zoals de AEX vindt afwikkeling plaats in cash settlement.