Wat is insider trading?

Wat is insider trading?

Illegale insider trading

Illegale insider trading is handelen in aandelen of andere effecten zoals bedrijfsobligaties of aandelenopties op basis van belangrijke niet-openbare informatie over het bedrijf. In vele landen is insider trading dan ook strafbaar. Dit komt omdat dit als oneerlijk wordt beschouwd voor andere beleggers die geen toegang hebben tot die informatie, aangezien een belegger met voorkennis winstgevender kan zijn dan een gewone belegger. De regels voor handelen met voorkennis zijn complex en verschillen sterk van land tot land. De mate van handhaving verschilt ook van land tot land. De definitie van een insider in een rechtsgebied kan breed zijn en niet alleen betrekking hebben op de insiders zelf, maar ook op alle met hen verbonden personen, zoals makelaars, partners en zelfs familieleden en vrienden. Iemand die niet-openbare informatie in bezit heeft en daarmee beleggingsbeslissingen mee uitvoert, kan zich schuldig maken aan een misdaad dat vaak tot hevige boetes of zelfs celstraf leidt.

Vele academici hebben vaak gedebatteerd over de vraag of insider trading illegaal zou moeten zijn. Er zijn verschillende argumenten aangevoerd tegen het verbod op insider trading. Hoewel insider trading vaak illegaal is, wordt het merendeel van deze activiteiten nooit ontdekt door overheidsorganisaties.

Insider trading door externen

Bij insider trading als gevolg van het lekken van informatie buiten de bedrijfsmuren is er sprake van een zogenaamde tipper. De tipper is de persoon die zijn of haar geheimhoudingsplicht heeft gebroken wanneer hij of zij bewust voorkennis heeft onthuld. De ontvanger van de tip is de persoon die bewust gebruik maakt van dergelijke informatie om een belegging uit te voeren en op zijn beurt ook zijn of haar vertrouwelijkheid verbreekt. Beide partijen doen dit meestal voor een wederzijds voordeel. Een tipper zou de echtgenoot van een CEO kunnen zijn die het doorvertelt aan de buurvrouw. Als de buurvrouw op haar beurt deze voorkennis bewust gebruikt om een belegging uit te voeren, maakt zij zich schuldig aan insider trading. Zelfs als de ontvanger van de tip de informatie niet gebruikt om te handelen, kan de tipper nog steeds aansprakelijk worden gesteld voor het vrijgeven van de informatie.

Mensen die worden beschuldigd van insider trading hebben vaak het argument dat ze de informatie toevallig te horen kregen. Indien zou blijken dat de persoon in kwestie niks heeft gedaan met de informatie, kan hij of zij natuurlijk niet beschuldigd worden van insider trading. De persoon die aansprakelijk is voor het (onvrijwillig) verspreiden van informatie, kan voor deze onzorgvuldigheid aangeklaagd worden voor schending van de vertrouwensplicht.

ImClone en Martha Stewart insider trading schandaal

In tegenstelling tot wat velen denken, komen insider trading schandalen niet dagelijks voor. Maar wanneer dergelijke schandalen echter aan het licht komen, is dat meestal een groot probleem. Één zo’n befaamd schandaal was dat van de beroemde Amerikaanse zakenvrouw Martha Stewart.

In 2001 was er een bedrijf, ImClone, sterk in opkomst door het idee dat hun medicijn, genaamd Erbitux, zou worden goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration. Dit zette veel mensen aan om in het aandeel te beleggen. Omdat het bedrijf ervan overtuigd was dat het geneesmiddel zou worden goedgekeurd, werd het een enorm onderdeel van hun toekomstige groeivooruitzichten. Het geneesmiddel werd niet goedgekeurd en het aandeel kelderde met meer dan 80 procent. Heel wat beleggers verloren een groot deel van hun kapitaal, maar één merkwaardige gebeurtenis wekte de interesse van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission (SEC): familie en vrienden van de CEO van het bedrijf verloren geen geld, sterker nog, ze verkochten met winst een aantal dagen voor de aankondiging.

De CEO had zijn vrienden en familie, waaronder Martha Stewart, gewaarschuwd dat het geneesmiddel niet zou worden goedgekeurd en dat zij hun aandelen moesten verkopen. De Amerikaanse zakenvrouw Martha Stewart verkocht hierom circa 4000 aandelen enkele dagen voor de aankondiging voor een winst van meer dan 250.000 dollar. Stewart werd gedwongen ontslag te nemen als CEO van haar eigen bedrijf. In 2004 werd zij ook nog eens veroordeeld tot vijf maanden gevangenisstraf en kreeg hier bovenop een boete van 30.000 dollar. De CEO van ImClone zat zeven jaar in de gevangenis en moest 4,3 miljoen dollar betalen.

Ex-Proximus CEO Dominique Leroy

Een ander dergelijk voorval gebeurde recenter in 2019 met de voormalige Proximus CEO Dominique Leroy. Zij was aangesteld als de nieuwe CEO van de Nederlandse telecomconcurrent Koninklijke KPN. De FSMA (Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten) stelde echter direct een standaard onderzoek in naar de beleggingsactiviteiten van Dominique Leroy. Dit is volgens de FSMA een standaardprocedure. Één maand voor de bekendmaking dat ze de overstap zou zetten van Proximus naar de Koninklijke KPN had zij 10.840 aandelen van Proximus verkocht voor een bedrag van ongeveer 285.000 euro. In eerste instantie is dit geen reden voor een onderzoek, maar dit was haar eerste grote transactie in meer dan drie jaar.

Koninklijke KPN heeft de aanwerving van de nieuwe CEO niet voortgezet met het argument dat het hun imago zou schaden door Dominique Leroy aan te werven. In mei 2020 werd Dominique Leroy dan ook door de onderzoeksrechter schuldig bevonden aan handel met voorkennis. Ze sloot een deal met de FSMA voor een minnelijke schikking waarbij ze een boete van 107.841 euro betaalde. Met de rechtbank sloot ze een deal om 80.000 euro te betalen, waardoor een strafproces voor de rechtbank werd voorkomen.

Zoals u ziet, is handelen met voorkennis op basis van niet-openbare informatie uiterst riskant en gevaarlijk, en kan het u zelfs in de gevangenis doen belanden.

Legaliseren van insider trading

Het legaliseren van insider traiding, ookwel handel met voorkennis, of het nu illegaal of legaal gebeurt, kan volgens een heel aantal economisten zeer voordelig zijn voor de gewone belegger. Nogal wat economen lobbyen om handel met voorkennis volledig legaal te maken. Hoewel wetten tegen handel met voorkennis zijn gemaakt om de doorsnee belegger te beschermen, zijn er argumenten naar voren gekomen dat deze wetten de doorsnee beleggers juist negatief beïnvloeden.

Een van de meest invloedrijke economen van de laatste 100 jaar, de Amerikaan Milton Friedman, was een groot voorstander van het volledig legaal maken van handel met voorkennis. Een van zijn argumenten was dat, ongeacht of de handel met voorkennis openbaar is of niet, deze zich zal vertalen in informatie die toegankelijk zal zijn voor de gewone belegger. Of dat nu komt door de feitelijke informatie dat de handel met voorkennis is geplaatst of door indirecte informatie zoals zichtbare koop- of verkoopdruk op de grafieken.

Aan de andere kant zijn er tegenstanders van legalisering van handel met voorkennis. Zij stellen dat legalisering van handel met voorkennis het verzamelen van informatie door gewone beleggers zou belemmeren. De normale belegger zou de moeite niet nemen om een aandeel te onderzoeken, omdat hij of zij de aandelenmarkt betreedt met de gedachte dat hij of zij toch altijd het onderspit zal delven tegen de insiders die meer informatie tot hun beschikking hebben. Deze verschillen in de beschikbare informatie zullen volgens economen onvermijdelijk leiden tot een vermindering van de investeringen door de gewone belegger en deze gebeurtenissen zullen op hun beurt de deelneming aan de aandelenmarkt en de liquiditeit verminderen.

Wat wordt beschouwd als insider informatie?

Insider informatie is informatie over de plannen of financiën van een bedrijf dat nog niet bekend is gemaakt aan de aandeelhouders en dat een oneerlijk voordeel zou kunnen opleveren voor de beleggers ervan als er via die informatie wordt gehandeld. Het kopen of verkopen van aandelen op basis van insider informatie kan een strafbaar feit zijn.

Insider informatie is meestal beschikbaar voor leidinggevenden die werken in een bedrijf of geaffilieerd zijn met dat bedrijf. Een beperkt aantal mensen binnen een bedrijf zijn onvermijdelijk op de hoogte van een evenement dat, zodra het wordt onthuld, de aandelenkoers van het bedrijf aanzienlijk zal beïnvloeden. Het kan een fusie zijn, een tekortkoming van de verwachte inkomsten of het mislukken van een groot project. In extreme gevallen kan het een financieel schandaal zijn dat op het punt staat om publieke informatie te worden. Een recent voorbeeld is Wirecard die € 2 miljard is ‘kwijtgeraakt’.

De mensen die op de hoogte zijn worden niet alleen tot geheimhouding gezworen. Het is hen wettelijk verboden om van die kennis gebruik te maken door aandelen in het bedrijf te kopen of te verkopen, of de insider informatie door te geven aan iemand anders die hiervan profiteert.

Insider trading is illegaal wanneer de materiële informatie niet openbaar is gemaakt en er met die informatie beleggingsbeslissingen gemaakt werden. Het wordt gezien als een oneerlijke manipulatie van de vrije markt om bepaalde partijen een voordeel te geven. Uiteindelijk ondermijnt insider trading ook het vertrouwen in de integriteit van de markt en kan het volgens wetenschappelijk onderzoek ook de economische groei afremmen.

Legale insider trading

Een belangrijk punt om hier te benadrukken is dat insider trading niet altijd beschouwd wordt als illegaal. Insiders kunnen zonder problemen legaal aandelen kopen en verkopen van hun eigen bedrijf. Hun handelsmogelijkheden zijn echter beperkt en worden alleen op bepaalde tijden en onder bepaalde voorwaarden als wettig beschouwd. Het kopen of verkopen van aandelen door insiders is uiterst waardevol voor individuele beleggers. Als insiders bijvoorbeeld aandelen kopen in hun eigen bedrijf, weten ze misschien iets dat normale beleggers niet weten. De insiders kunnen kopen omdat ze een groot potentieel zien, de mogelijkheid van fusie of overname in de toekomst, of gewoon omdat ze denken dat hun aandelen ondergewaardeerd zijn.

Een bekende spreuk is dat insiders hun aandelen verkopen om een ​​aantal redenen, maar ze kopen ze maar voor één: ze denken dat de prijs zal stijgen. Insiders kunnen vaak alleen nieuwe bedrijfsaandelen kopen na een periode van zes maanden, daarom kopen insiders aandelen wanneer ze denken dat het bedrijf op lange termijn goed zal presteren.

Wat vertellen legale insider transacties ons?

Zoals eerde vermeld kunnen er ook legale transacties door insiders gebeuren. Die informatie van de transacties zijn beschikbaar voor het publiek, maar wat vertellen insider transacties ons? Een hoge mate van insider trading duidt op vertrouwen in de vooruitzichten van een bedrijf. Dit geeft het management van het bedrijf op zijn beurt een stimulans om het bedrijf winstgevend te maken, aangezien zij zelf ook in het bezit zijn van aandelen. Volgens verschillende onderzoeken wordt aangetoond dat bedrijven met aanzienlijke insideraankopen de neiging hebben om beter te presteren dan de aandelen waar er weinig insider trading plaatsvindt.

Hoewel het kopen van aandelen door insiders meestal een goed teken is, moet u zich niet automatisch ongerust maken over elke verkoop van aandelen door insiders. Alles hangt natuurlijk af van de situatie waarin het bedrijf zich bevindt. Het is ook belangrijk om te weten naar welke insiders je moet kijken. Clusters van activiteiten van verschillende insiders zijn belangrijke gebeurtenissen. Als een bedrijf in korte tijd meer dan één geval van vergelijkbare insider trading heeft, is er een teken dat er een consensus bestaat onder de insiders.

De meest belangrijkste handelsactiviteiten komen natuurlijk van de topmanagers die het beste inzicht in het bedrijf hebben, dus wordt er meer belang gehecht aan transacties van CEO’s en CFO’s. Grote transacties betekenen ook meer dan kleine transacties.

Institutionele transacties

Wanneer we het over insiders hebben, denken we onmiddellijk aan CEO’s of CFO’s die aandelen kopen en verkopen. Maar institutionele aan- en verkopen worden soms ook geclassificeerd als handel met voorkennis en voor een goede reden.

Deze instellingen zijn de organisaties die toegang hebben tot, en controle hebben over, een heleboel geld. Hedgefondsen, verzekeringsmaatschappijen en investeringsbanken zijn enkele van deze instellingen. Zij hebben toegewijde teams die bestaan uit de knapste koppen in de financiële sector die een groot deel van hun tijd besteden aan het verzamelen van informatie en het analyseren van aandelen. Daarom zijn institutionele aan- en verkopen belangrijke transacties die elke belegger in gedachten moet houden. Zodra grote instellingen veel aandelen van een bedrijf beginnen te kopen, betekent dit dat deze instellingen iets hebben uitgevogeld dat het grote publiek niet heeft ontdekt.

Insider trading bij LYNX

Insider trading wordt doorgaans gepubliceerd door de lokale toezichthouders. Voor België is dit het FSMA, Financial Services and Markets Authority. Omdat het soms omslachtig is om voor elk aandeel te kijken op de website van de lokale toezichthouder, heeft u bij LYNX de mogelijkheid om in de tool ‘Fundamental Explorer’ de laatste transacties van insiders en institutionele beleggers te bekijken. Hieronder vindt u bijvoorbeeld de laatste transacties van insiders en institutionele beleggers in het aandeel Netflix.

Hier kunt u zien wie de transactie heeft uitgevoerd. Andere informatie is of de partij aandelen heeft gekocht of verkocht, hoeveel aandelen deel uitmaakten van de transacties maar ook hoeveel aandelen zij nog in het bedrijf hebben.

Het is belangrijk om deze gegevens regelmatig te bekijken. Als veel instellingen een aandeel beginnen te kopen, is daar hoogstwaarschijnlijk een geldige reden voor. Een reden die u als belegger kunt proberen te achterhalen. Het is echter zeker niet nodig dat u tot op de bodem uitzoekt waarom deze insiders of instellingen zijn begonnen met kopen. Het feit dat er veel aankopen zijn verricht is genoeg informatie voor de gewone belegger om te beseffen dat er iets interessants gebeurt in het aandeel en dit zou u genoeg overtuiging moeten geven om in een aandeel te investeren of het aan te houden.

Aan de andere kant, als een aandeel veel wordt verkocht door insiders of institutionele beleggers, zou dit een alarmbel moeten doen rinkelen bij beleggers. Een paar instellingen of insiders die een aandeel verkopen is geen reden tot paniek, maar zodra deze verkopen vaker voorkomen en groter worden, moeten beleggers op hun hoede zijn.

De grootste aandeelhouders

We hebben al eerder vermeld dat niet elke transactie met voorkennis ongelooflijk belangrijk is. Het is een goede gewoonte om te kijken naar de grootste aandeelhouders van het bedrijf en hun acties te volgen. Het LYNX handelsplatform geeft u een geweldig overzicht van de verschillende instellingen en individuele aandeelhouders die een meerderheidsbelang hebben in een bedrijf, in dit geval kunnen we de gegevens voor Netflix opnieuw zien via de ‘Fundamental Explorer’.

Als we zien dat Reed Hastings, de oprichter en CEO van Netflix, enorme hoeveelheden aandelen begint te verkopen, zou dat een opmerkelijk signaal moeten zijn. Hetzelfde geldt voor de Vanguard Group die 7,5 procent van de totale aandelen van Netflix in bezit heeft. Als deze beleggingsmaatschappij grote stukken van hun belang begint te verkopen, is dat een signaal dat er misschien iets gaande is bij Netflix.